FORUM HAWAJE

MajAaAaa

Niepodległość – niezależność państwa od formalnego wpływu innych jednostek politycznych. Niepodległość można również określić jako suwerenność potencjalną.

Wybrane akty odzyskania niepodległości upamiętniane są jako święta narodowe, np.:

11 listopada (Święto Niepodległości) - rocznica odzyskania przez Polskę niepodległości 1918
4 lipca (Dzień Niepodległości) - rocznica uchwalenia Deklaracji Niepodległości Stanów Zjednoczonych 1776

Święta
imieniny: Alicja, Anastazja, Bartłomiej, Bartosz, Felicjan, Jan, Jozafat, Maciej, Marcin, Maryna, Menas, Pafnucy, Prot, Sobieżyr, Spycisław i Teodor.
Polska - Narodowe Święto Niepodległości
Święto Orderu Virtuti Militari
Angola - Święto Niepodległości
Belgia - Święto Wyzwolenia
Francja - Rocznica Rozejmu
Kanada - Dzień Pamięci
Malediwy - Święto Republiki
Stany Zjednoczone - Dzień Weteranów
Wielka Brytania - Dzień Pamięci (nie jest dniem wolnym)

[edytuj] Urodzili się
1050 - Henryk IV, cesarz niemiecki (zm. 1106)
1154 - Sancho I, król Portugalii (zm. 1212)
1493 - Paracelsus, niemiecki lekarz i przyrodnik (zm. 1541)
1748 - Karol IV, król Hiszpanii (zm. 1819)
1774 - Marcin Dunin, polski duchowny katolicki, arcybiskup metropolita gnieźnieński, prymas Polski (zm. 1842)
1821 - Fiodor Dostojewski, rosyjski pisarz, 30 października 1821 (jul.) (zm. 1881)
1863 - Paul Signac, francuski malarz (zm. 1935)
1864 - Alfred Hermann Fried, austiacki pacyfista, laureat pokojowej Nagrody Nobla w 1911 (zm. 1921)
1869 - Wiktor Emanuel III, król Włoch (zm. 1947)
1882 - Gustaw VI Adolf Bernadotte, król Szwecji (zm. 1973)
1885 - George Patton, generał, dowódca wojsk amerykańskich w czasie II wojny światowej (zm. 1945)
1889 - Clifton Webb, amerykański aktor (zm. 1966)
1896 - Leopold Lis-Kula, pułkownik Legionów (zm. 1918)
1898 - René Clair, francuski reżyser filmowy (zm. 1981)
1905 - Bellarmino Bagatti, włoski archeolog (zm. 1990)
1914 - Howard Fast, amerykański pisarz (zm. 2003)
1915 - Nina Andrycz, polska aktorka
1920 - Roy Jenkins, polityk brytyjski
1922 - Kurt Vonnegut, amerykański pisarz
1924 - Andrzej Łapicki, polski aktor
1928 - Carlos Fuentes, meksykański pisarz
1929 - Jadwiga Kędzierzawska, polska reżyser filmowa
1930 - Marcin Łyskanowski, polski lekarz, profesor, pisarz, historyk medycyny
1930 - Tadeusz Nowak, polski pisarz i poeta (zm. 1991)
1932 - Andrzej Bonarski, polski pisarz, scenarzysta filmowy
1932 - Witold Modelski, najmłodszy uczestnik powstania warszawskiego odznaczony Krzyżem Walecznych (zm. 1944)
1933 - Stanisław Janicki, polski krytyk filmowy, historyk i popularyzator kina, reżyser filmowy
1933 - Elem Klimow, rosyjski reżyser filmowy (zm. 2003)
1935 - Bibi Andersson, szwedzka aktorka
1936 - Alberto Vázquez-Figueroa, hiszpański pisarz
1943 - Jolanta Zykun, polska aktorka
1945 - Jerome Kern, amerykański kompozytor, autor musicali (ur. 1885)
1945 - Daniel Ortega Saavedra, nikaraguański polityk, prezydent Nikaragui
1956 - Włodzimierz Kowalewski, polski pisarz
1962 - Demi Moore, amerykańska aktorka
1964 - Calista Flockhart, amerykańska aktorka
1973 - Ewa Trębacz, polska kompozytorka
1974 - Leonardo DiCaprio, amerykański aktor
1983 - Philipp Lahm, obrońca niemieckiej reprezentacji i Bayernu Monachium

[edytuj] Zmarli
1285 - Piotr III Aragoński, król Aragonii i Walencji (ur. 1239)
1331 - Stefan Urosz III Deczański, król Serbii (ur. 1285)
1790 - Mikołaj Pacassi, austriacki architekt (ur. 1716)
1855 - Soren Kierkegaard, duński filozof (ur. 1813)
1887 - George Engel, amerykański działacz robotniczy, męczennik z Haymarket (ur. 1836)
1887 - Adolph Fischer, amerykański działacz robotniczy, męczennik z Haymarket (ur. 1858)
1887 - Albert Parsons, amerykański działacz robotniczy, męczennik z Haymarket (ur. 1848)
1887 - August Spies, amerykański działacz robotniczy, męczennik z Haymarket (ur. 1855)
1912 - Józef Wieniawski, polski pianista i kompozytor ( brat Henryka) (ur. 1837)
1929 - Mieczysław Sołtys, polski kompozytor, dyrygent i pedagog (ur. 1863)
1932 - Jan Lemański, polski pisarz (ur. 1866)
1939 - błogosławiona siostra Alicja Jadwiga Kotowska, zmartwychwstanka, męczenniczka II wojny światowej (ur.1899)
1951 - Cesar Vezzani, francuski śpiewak, tenor (ur. 1888)
1955 - Tomasz Arciszewski, polski polityk (ur. 1877)
1975 - Theodosius Dobzhansky, ukraiński genetyk (ur. 1900)
1976 - Alexander Calder, amerykański rzeźbiarz (ur. 1898)
1978 - Helena Boguszewska, polska pisarka (ur. 1886}
1981 - Jerzy Kornacki, polski prozaik (ur. 1908)
1983 - Jerzy Lipman, polski operator filmowy (ur. 1922)
1988 - Jan Himilsbach, polski aktor i pisarz (ur. 1931)
2004 - Jaser Arafat, palestyński przywódca (ur. 1929)
2005 - Peter Drucker, amerykański ekonomista i teoretyk zarządzania austriackiego pochodzenia (ur. 1909)

[edytuj] Wydarzenia w Polsce
1673 - W bitwie pod Chocimiem wojska polskie pod dowództwem hetmana wielkiego koronnego Jana Sobieskiego pokonały wojska tureckie pod wodzą Husejna Paszy.
1918 - Rada Regencyjna przekazała władzę nad podległym jej wojskiem Józefowi Piłsudskiemu, co przez jego zwolenników uznano za datę odzyskania pełnej niepodległości.
1936 - Edward Rydz-Śmigły został mianowany marszałkiem.
1937 - Odbyły się pierwsze obchody Święta Niepodległości jako ustawowego święta państwowego.
1939 - II wojna światowa: Niemcy aresztowali profesorów Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego.
1968 - Rozpoczęły się obrady V Zjazdu PZPR.
1997 - Rząd Jerzego Buzka uzyskał wotum zaufania. Poparło go 260 posłów AWS i UW, przeciwnych mu było 173 posłów z SLD i PSL, 2 posłów się wstrzymało.

[edytuj] Wydarzenia na świecie
307 - Licyniusz został cesarzem rzymskim.
887 - możni wschodniofrankońscy zmusili Karola Grubego do abdykacji i wybrali na króla Arnulfa z Karyntii
1417 - Oddo Colona został wybrany papieżem i przyjął imię Marcin V.
1572 - Tycho Brahe odkrył supernową w gwiazdozbiorze Kasjopei
1813 - bitwa pod farmą Cryslera
1889 - Waszyngton został 42. stanem USA.
1911 - Rosja zajęła północną Persję.
1918 - kapitulacja Niemiec i koniec I wojny światowej
1918 - zrzeczenie się pełnienia funkcji państwowych przez cesarza austriackiego Karola I
1965 - proklamowanie niepodległości Rodezji, dzisiejszego Zimbabwe
1973 - Izrael i Egipt podpisały zawieszenie broni kończące wojnę Jom Kippur.
1975 - Angola proklamowała niepodległość.
1987 - Irysy Vincenta van Gogha zostały sprzedane na aukcji za sumę 53,9 mln USD (wliczając 10% prowizję domu aukcyjnego).
1997 - Mary McAleese została zaprzysiężona na prezydenta Irlandii.

MajAaAaa

11 listopada 1918 r. - przekazanie przez Radę Regencyjną Józefowi Piłsudskiemu władzy wojskowej.
Dzień 11 listopada ustanowiono Świętem Niepodległości Polski.

Pierwsza wojna światowa zakończyła się 11 listopada 1918 r. z chwilą podpisania przez Niemcy rozejmu w lasku Compiégne pod Paryżem. Był to przełomowy moment nie tylko w dziejach całej Europy, ale i Polski.

Dzień wcześniej powrócił do Warszawy Józef Piłsudski, komendant
I Brygady Legionów, internowany od lipca 1917 r. przez Niemców w Magdeburgu. Przed domem, w którym mieszkał, zebrały się tłumy, a do mieszkania zaczęli przychodzić przedstawiciele różnych stronnictw i partii.
"Byli znajomi i podkomendni zaczęli się tłoczyć w mieszkaniu na Moniuszki, które mu doraźnie znaleziono, chcąc go przywitać i oddać się do jego dyspozycji. Nareszcie po południu udało mu się wyrwać z Warszawy i przyjechać do nas, na Pragę. Wiadomość, że przyjedzie do mnie rozeszła się lotem ptaka. Wobec tego, że była to niedziela, robotnicy wylegli z domów i pełni radości czekali na ulicach, którymi musiał przejeżdżać. Przed domem, w którym mieszkałam, zebrał się tłum. Kiedy nadjechał, entuzjazm był niesamowity. Ja na spotkanie z pokoju swego nie wyszłam, tylko czekałam w mieszkaniu. Nie lubiłam nigdy okazywać swoich uczuć wobec innych." (Aleksandra Piłsudska, "Wspomnienia", Warszawa 1989).

Na wieść o powrocie Piłsudskiego, Ignacy Daszyński wraz z całym rządem 11 listopada przyjechał do Warszawy. Tego samego dnia Józef Piłsudski otrzymał z rąk Rady Regencyjnej władzę wojskową i rozpoczął konsultacje z przedstawicielami stronnictw politycznych w sprawie utworzenia koalicyjnego rządu. 14 listopada, nowym dekretem Rada Regencyjna postanowiła się rozwiązać i całą władze w państwie przekazała Piłsudkiemu, ustanawiając urząd naczelnika państwa.
11 listopada na ulicach wszystkich miast panowała euforia z powodu rodzącej się niepodległości.

"Niepodobna oddać tego upojenia, tego szału radości, jaki ludność polską w tym momencie ogarnął. (...) Kto tych krótkich dni nie przeżył, kto nie szalał z radości w tym czasie wraz z całym narodem, ten nie dozna w swym życiu największej radości. Cztery pokolenia czekały, piąte się doczekało. Od rana do wieczora gromadziły się tłumy na rynkach miast; robotnik, urzędnik porzucał pracę, chłop porzucał rolę i leciał do miasta, na rynek, dowiedzieć się, przekonać się, zobaczyć wojsko polskie, polskie napisy, orły na urzędach, rozczulano się na widok kolejarzy, ba, na widok polskich policjantów i żandarmów." ("Powstawanie II Rzeczypospolitej. Wybór dokumentów").

Podobna atmosfera panowała w stolicy.
"Warszawa żyła w tych dniach na ulicach. (...) Gdy 11 listopada, w historycznym daniu zawieszenia broni, wyszedłem rano na miasto, ulica miała wygląd jakiś zupełnie inny niż zwykle: ludzie poruszali się szybko, każdy patrzył z ciekawością naokoło, każdy czegoś wyczekiwał, zawiązywały się rozmowy między ludźmi nieznajomymi. Niemców spotykało się niewielu i nie mieli już tak butnych min jak poprzednio, większość z nich miała już na mundurach czerwone rewolucyjne kokardki, dyscyplina rozluźniła się, widziało się i czuło się już zupełną dezorganizację tej karnej armii. Ludność samorzutnie zaczęła rozbrajać żołnierzy, którzy podawali się temu przeważnie bez protestu." (M. Jankowski, "11 listopada 1918 r." [w:] Warszawa w pamiętnikach pierwszej wojny światowej, Warszawa 1971).

Dzień 11 listopada ustanowiono później Świętem Niepodległości Polski.

1918 listopad 11, Warszawa - Dekret Rady Regencyjnej do narodu polskiego o przekazaniu władzy wojskowej Józefowi Piłsudskiemu
Wobec grożącego niebezpieczeństwa zewnętrznego i wewnętrznego, dla ujednostajnienia wszelkich zarządzeń wojskowych i utrzymania porządku w kraju, Rada Regencyjna przekazuje władzę wojskową i naczelne dowództwo wojsk polskich, jej podległych, Brygadierowi Józefowi Piłsudskiemu.
Po utworzeniu Rządu Narodowego, w którego ręce Rada Regencyjna, zgodnie ze swymi poprzednimi oświadczeniami, zwierzchnią władzę państwową złoży, Brygadier Józef Piłsudski władzę wojskową, będącą częścią zwierzchniej władzy państwowej, temuż Rządowi Narodowemu zobowiązuje się złożyć, co stwierdza podpisaniem tej odezwy.

Dan w Warszawie, dnia 11 listopada 1918 roku.
Aleksander Kakowski
Józef Ostrowski
Zdzisław Lubomirski
Józef Piłsudski

"Dziennik Praw Państwa Polskiego" 1918, nr 17, poz. 38

1918 listopad, Warszawa - Pismo Rady Regencyjnej do Naczelnego Dowódcy Wojsk Polskich Józefa Piłsudskiego
składającego w jego ręce władzę państwową
Do Naczelnego Dowódcy Wojsk Polskich Józefa Piłsudskiego.
Stan przejściowy podziału zwierzchniej władzy państwowej, ustanowiony odezwą z dnia 11 listopada 1918 roku, nie może trwać bez szkody dla powstającego Państwa Polskiego.
Władza ta powinna być jednolita.
Wobec tego, kierując się dobrem Ojczyzny, postanawiamy Radę Regencyjną rozwiązać, a od tej chwili obowiązki nasze i odpowiedzialność względem narodu polskiego w Twoje ręce, panie Naczelny Dowódco, składamy do przekazania Rządowi Narodowemu.

Dan w Warszawie, dnia 14 listopada 1918 roku.

Aleksander Kakowski
Zdzisław Lubomirski
Józef Ostrowski

MajAaAaa

Znaczenie daty

Obchody Narodowego Święta NiepodległościOdzyskiwanie przez Polskę niepodległości było procesem stopniowym i wybór 11 listopada jest dość arbitralny. Uzasadnieniem może być zbiegnięcie się wydarzeń w Polsce z końcem I wojny światowej na świecie (tego samego dnia miała miejsce kapitulacja Niemiec na froncie zachodnim).

5 listopada 1916 – wydanie aktu gwarantującego powstanie Królestwa Polskiego, w bliżej nieokreślonych jeszcze granicach
14 stycznia 1917 – rozpoczęcie działalności przez Tymczasową Radę Stanu
12 listopada 1917 – przejęcie obowiązków głowy państwa przez Radę Regencyjną
7 października 1918 – ogłoszenie niepodległości Polski przez Radę Regencyjną
25 października 1918 – powołanie rządu Józefa Świeżyńskiego
z 6 na 7 listopada 1918 – powstanie w Lublinie Tymczasowego Rządu Ludowego Republiki Polskiej z Ignacym Daszyńskim na czele
10 listopada – przyjazd Józefa Piłsudskiego do Warszawy
11 listopada 1918 – przekazanie przez Radę Regencyjną władzy nad podległym jej wojskiem Józefowi Piłsudskiemu. Tego dnia, po pertraktacjach marszałka z Centralną radą żołnierską wojska niemieckie zaczęły się wycofywać z Królestwa Polski (zakończyły to 19.11). W nocy rozbrojono również niemiecki garnizon stacjonujący w Warszawie.
14 listopada 1918 – rozwiązanie Rady Regencyjnej i przekazanie przez Radę Regencyjną swoich uprawnień na rzecz Józefa Piłsudskiego
22 listopada 1918 – podpisanie dekretu o podstawach ustrojowych państwa polskiego
27 grudnia 1918 – wybuch powstania wielkopolskiego w Poznaniu

Ustanowienie święta
Dzień 11 listopada ustanowiono świętem narodowym dopiero ustawą z kwietnia 1937 roku, czyli prawie 20 lat po odzyskaniu niepodległości.

Dzieje obchodów
Do czasu wybuchu II wojny światowej święto obchodzono tylko dwa razy – w roku 1937 i 1938.

W latach 1939–1944 – podczas okupacji hitlerowskiej oficjalne lub jawne świętowanie, podobnie jak i każde inne przejawy polskości, było niemożliwe.

W roku 1945 władze komunistyczne świętem państwowym uczyniły dzień 22 lipca – datę podpisania Manifestu PKWN, jako Narodowe Święto Odrodzenia Polski.

Narodowe Święto Niepodległości obchodzone 11 listopada przywrócono, ustawą Sejmu IX kadencji (jeszcze PRL), 21 lutego 1989 roku (w trakcie obrad Okrągłego Stołu).

W czasach komunizmu wielokrotnie organizowane w całym kraju przez opozycję manifestacje patriotyczne były tego dnia brutalnie tłumione przez oddziały ZOMO, a ich uczestnicy aresztowani przez Służbę Bezpieczeństwa.

Dzień ten jest dniem wolnym od pracy. Główne obchody, z udziałem najwyższych władz państwowych, odbywają się w Warszawie na placu Józefa Piłsudskiego, przed Grobem Nieznanego Żołnierza.

MajAaAaa

11 listopada

Prezydent wręczył w sobotę ok. 80 odznaczeń państwowych, które otrzymali kombatanci, działacze niepodległościowi, opozycjoniści i żołnierze. Nowo ustanowiony Order Krzyża Wojskowego otrzymał m.in. zabity w nocy z piątku z sobotę w Iraku polski żołnierz - sierżant Tomasz Murkowski.

Lech Kaczyński przemawiając do zebranych przed Grobem Nieznanego Żołnierza w Warszawie, gdzie w południe odbyła się uroczysta odprawa wart, przywoływał czasy zaborów, gdy Polacy na różnych frontach i w różny sposób starali się o odzyskanie niepodległości. Podkreślił, że dziś żyjemy w innych czasach, Polska znów jest wolna, nie musi walczyć o swe granice, rozwija się szybko, spada bezrobocie i przestępczość.

"Brakuje nam porozumienia w najważniejszych sprawach"

Podkreślił, że to, czego "nam niejednokrotnie brakuje, to porozumienia w sprawach najważniejszych. "W tych właśnie najważniejszych sprawach związanych z bytem naszego narodu, z prawidłowym funkcjonowaniem naszego państwa, niezależnie od różnic politycznych, które są rzeczą normalną, powinniśmy się potrafić porozumieć" - apelował L. Kaczyński.

Wcześniej prezydent wręczył z okazji Święta Niepodległości około 80 odznaczeń państwowych, w tym najwyższe z nich - Order Orła Białego i krzyże nowo ustanowionego Orderu Krzyża Wojskowego. Nawiązując przy tej okazji do śmierci polskiego żołnierza w Iraku, prezydent mówił, że "Polska będzie się nadal angażować w takie misje jak w Iraku, Afganistanie, Libanie i Bośni". Jesteśmy tam dlatego, "że wymaga tego racja stanu i międzynarodowa solidarność" - mówił.

"Chcemy nawiązywać do tradycji i ją umacniać"

Premier Jarosław Kaczyński spotkał się w sobotę z weteranami wojny polsko-rosyjskiej 1920 roku i podziękował im za walkę o niepodległość Polski. Jarosław Kaczyński podkreślił znaczenie patriotyzmu i tradycji dla współczesnej Polski. "Chcemy nawiązywać do tradycji i ją umacniać" - zaznaczył premier.

W całym kraju odprawione zostały msze św. w intencji Ojczyzny. Biskupi wzywali Polaków do odpowiedzialności za kraj i apelowali o udział w wyborach samorządowych.

W warszawskiej bazylice Św. Krzyża podczas mszy z udziałem najwyższych władz państwowych bp. polowy Wojska Polskiego, gen. dyw. Tadeusz Płoski apelował o wierność "kulturowemu i historycznemu dziedzictwu" narodu. W Archikatedrze w Katowicach tamtejszy metropolita abp Damian Zimoń stawiał z kolei pytania czy "nie roztrwoniliśmy niepodległości".

Biskup kielecki Kazimierz Ryczan mówił z kolei o podziałach wśród Polaków. "Nie potrafimy tolerować innych poglądów. (...) Każda partia ma swoją prawdę, każda partia ma swoją sprawiedliwość, pozostajemy poróżnieni ideologią, chęcią zysku, pragnieniem władzy" - mówił bp Ryczan. Metropolita przemyski, abp Józef Michalik apelował by "modlić się za tych, których wybierzemy" w niedzielnych wyborach, a metropolita lubelski abp Józef Życiński powiedział, że aby dać świadectwo kulturze politycznej w ramach "zwyczajnych obowiązków", trzeba stanąć przy urnie wyborczej.

Patriotyczne wiece, pochody i... lekcje śpiewania patriotycznych piosenek

Obchody Święta Niepodległości w kraju upłynęły także na patriotycznych wiecach i pochodach.

Kilka tysięcy osób wzięło w sobotę udział w "Paradzie Niepodległości" w Gdańsku. Podczas imprezy w niebo wypuszczono kilkadziesiąt gołębi i biało-czerwone balony. Festyn lotniczy w Krzesinach, gdzie stacjonują polskie F-16, był jedną z atrakcji obchodów Święta Niepodległości w Poznaniu. W samo południe na placu Adama Mickiewicza w centrum miasta odbył się apel poległych; złożono wiązanki kwiatów pod Pomnikiem ofiar Poznańskiego Czerwca 1956 roku oraz tablicą pamiątkowa poświeconą Józefowi Piłsudskiemu.

We Wrocławiu pochód uczniów przeszedł przez miasto w "Radosnej Paradzie Niepodległości", w Krakowie oprócz mszy św. na Wawelu czy uroczystej zmiany warty przed Grobem Nieznanego Żołnierza, odbyła się "lekcja śpiewania" patriotycznych piosenek na Rynku Głównym. Na ulice Warszawy wyjechał zabytkowy tramwaj, w którym rozdawane są ulotki i gazetki przypominające o odzyskaniu przez Polskę niepodległości w 1918 roku.