FORUM HAWAJE

chemisiaAa

Gwiazdy chętnie udzielają naukowo brzmiących rad. Madonna, mówi o "neutralizacji szkodliwego promieniowania", a Carol Caplin, radzi "jak nie blokować systemu limfatycznego", by uniknąć raka piersi. Brytyjscy naukowcy, by odwieść gwiazdy od popełniania podobnych pseudonaukowych gaf, wydali dla nich specjalną broszurę, która tłumaczy, jak rzeczy się mają.

chemisiaAa

Madonna jest jedną z gwiazd, które serwują pseudonaukowe rady

Broszurę wydała organizacja Sense About Science, zajmująca się propagowaniem sprawdzonej wiedzy naukowej. Publikacja ta to wynik pracy 16 wiodących badaczy brytyjskich. Jej autorzy mają nadzieję, że sięgną po nią znane osoby.

- Cały czas dostajemy listy od osób zdenerwowanych tym, że gwiazdy wygadują głupoty - mówi Tracey Brown, dyrektorka Sense About Science: - A jak już ludzie raz sobie coś zakodują w myśli, to później trudno to odkręcić. Wiadomo, że są znane osoby, których nie interesuje, czy wiedza, jaką serwują jest sprawdzona i poparta dowodami naukowymi. Są jednak i tacy, którzy chętnie zrewidują swoją wiedzę, gdyż zdają sobie sprawę, jak bardzo ich stwierdzenia oddziaływują na ludzi albo po prostu mają instynkt samozachowawczy.

Broszura pt. "Potrzebujesz porozmawiać z naukowcem?" zawiera liczne przykłady szarlatanerii i pseudonaukowych bzdur autorstwa znanych osób.

W sierpniu 2006 roku jedna z gazet zacytowała Madonnę, która poinformowała, że współpracuje z naukowcem nad "neutralizacją promieniowania radioaktywnego". Tymczasem Nick Evans, radiochemik zajmujący się środowiskiem naturalnym na Uniwersytecie Loughborough, zaprzecza tym rewelacjom. - Promieniowania radioaktywnego nie można zneutralizować, można je najwyżej przenieść w inne miejsce, gdzie będzie się rozkładało we własnym tempie. Nie istnieją żadne magiczne rozwiązania - mówi Evans.

chemisiaAa

Głupie rady na temat zdrowia

Jeszcze poważniejsze, bo mające większy wpływ na ludzi, są opinie gwiazd na temat zdrowia. Aktorka Juliette Stevenson, w jednej z gazet dość niefortunnie wypowiedziała się na temat szczepionki MMR [przeciw odrze, śwince i różyczce - przyp. tłum.]. Stevenson powiedziała: "Wystraszył mnie pomysł wszczepienia do jej organizmu trzech chorób na raz. Pomyślałam sobie - cholera, to strasznie dużo jak dla takiego maleństwa".

- Najgorsze są te stwierdzenia, które brzmią prawdziwie. Czasami coś, co wydaje się rozsądne okazuje się jednak głupotą - mówi Adam Finn, pediatra z Uniwersytetu w Bristolu. - Nawet u niemowląt system odpornościowy jest w stanie poradzić sobie z kilkoma infekcjami na raz. Dlatego by unikać zbędnego ryzyka najlepiej jest chronić dzieci za pomocą pełnego zestawu szczepień wykonywanych we właściwym czasie.

Aktorka Joanna Lumley na stronie dla wegan twierdzi, że istnieje związek między dietą a nowotworami: "Nie możemy dłużej faszerować zwierząt chemikaliami i środkami pobudzającymi wzrost. Bo niby skąd bierze się większa liczba zachorowań na nowotwory?

- Rak nie stał się wcale bardziej powszechny. "Większa ilość zachorowań" wynika z tego, że ludzie żyją dziś dłużej - wyjaśnia John Toy, dyrektor ds. medycznych Cancer Research UK, organizacji zajmującej się badaniami nad rakiem. - To bardzo ważne, aby twierdzenia na temat przyczyn raka były oparte wyłącznie na naukowych podstawach. Inaczej sieja tylko panikę.

Kampania World Wildlife Fund pt. "Jestem sławny chcę się tego pozbyć" również została skrytykowana przez Sense About Science. Organizacja zajmująca się ochroną przyrody zmierzyła poziom różnych substancji chemicznych we krwi znanych osób, aby zilustrować zagrożenie wynikające z obecności chemikaliów, które trafiają do naszego organizmu każdego dnia. W kampanii udział wziął komik David Baddiel, modelka Melina Messenger i pływaczka Sharon Davies.

- Każdego dnia do naszego organizmu przedostaje się wiele zbędnych substancji chemicznych - mówi toksykolog John Hoskins. - Większość z nich organizm szybko usuwa. Niektóre, np. azbest w płucach czy dioksyny we krwi, zostają. Jednak nie ma to wpływu na nasz organizm. Liczy się dawka. Jedna tabletka aspiryny leczy ból głowy, sto tabletek zabija.

Sense About Science rozdaje broszury w miejscach przeznaczonych dla VIP-ów, np. w klubach piłkarskich, ekskluzywnych restauracjach i lokalach jak London's China White i Boujis, a także w salonach VIP na lotniskach Gatwick i Heathrow. Organizacja uruchomiła nawet linię telefoniczną dla znanych osobistości potrzebujących naukowej porady.

Simon Singh, autor książek naukowych i członek zarządu Sense About Science twierdzi, że gwiazdy mają duży wpływ na opinię publiczną i w związku z tym powinny zasięgnąć porady zanim wypowiedzą się na tematy naukowe. - Znane osoby mogą mieć duży wpływ na społeczeństwo, ale koniecznie powinny dowiedzieć się jakie są fakty, żeby nie wyrządzić więcej złego niż dobrego.

Francis Wheel, autor książki "How Mumbo-Jumbo Conquered The Word" [Jak brednie podbiły świat] przyznaje, że oświadczenia wydane przez gwiazdy mogą w znacznej mierze wpływać na opinię publiczną. - Zwrócenie uwagi, że ci królowie naszych umysłów są nadzy jest nie tylko przyjemnością, to paląca konieczność - mówi.

chemisiaAa

Pseudonaukowe twierdzenia gwiazd

Heather Mills McCartney o otyłości

Twierdzenie: "Każdego dnia pojawiają się raporty ostrzegające, że skala otyłości wśród dzieci wymyka się spod kontroli ... fakt, że dzieci pijące najwięcej mleka najbardziej przybierają na wadze powinien skłonić wszystkich do przemyśleń".

Werdykt: Philip Coan, fizjolog z Uniwersytetu w Cambridge: - To nieprawda ... przeprowadzone w Stanach Zjednoczonych badania ... nie wykazały związku między wzrostem wagi u dzieci a wzrostem spożycia napojów.

Madonna o odpadach nuklearnych

Twierdzenie: "Jednym z największych obecnych problemów na świecie są odpady nuklearne ... od jakiegoś czasu pracuję z grupą naukowców nad wynalezieniem sposobu neutralizacji szkodliwego promieniowania".

Werdykt: Nick Evans, radiochemik zajmujący się środowiskiem naturalnym na Uniwersytecie Loughborough: - Promieniowania radioaktywnego nie można zneutralizować, można je co najwyżej przenieść w inne miejsce, gdzie ulegnie ono rozkładowi we własnym tempie. Pojawia się ono w różnych formach: niektóre rodzaje promieniowania są w stanie przetrwać miliony lat, inne giną w ciągu kilku minut. Nie istnieją magiczne rozwiązania.

Gillian McKeith o odżywczej wartości nasion

Twierdzenie: Gillian McKeith, prezenterka telewizyjna, często cytowana w rubryce Bad Science [Wiedza Nienaukowa] dziennika Guardian twierdzi: "Każde kiełkujące nasionko zawiera mnóstwo odżywczej energii potrzebnej do przekształcenia w dorosłą zdrową roślinę".

Werdykt: Steve Rawsthorne, badacz roślin z John Innes Centre: - To uroczy pomysł, Gillian, ale jedząc nasiona, nasz organizm nie rozkłada znajdujących się w nim składników tak samo jak roślina W nasionku znajduje się białko, skrobia i tłuszcz, które rozkładają się pod wpływem wody i tym samym uzyskują energię i cząsteczki składowe potrzebne do zainicjowania procesu kiełkowania ... Aby powstała w pełni ukształtowana roślina, sadzonce potrzeba światła słonecznego i jeszcze więcej wody.

Chris de Burgh o uśmierzaniu bólu

Twierdzenie: Piosenkarz tak opisuje swoją pomoc osobie, która doznała urazu: "Odczuwał silny ból nad kolanem. Wyczułem, że uraz miał miejsce w obszarze ponad nim. Dotykałem to miejsce i po około 20 minutach mógł on znowu chodzić. Ból znikł.

Werdykt: Shaun Treweek, specjalista ds. usług zdrowotnych na Uniwersytecie Dundee: - Czy jesteś pewien, że ulga w bólu nastąpiła pod wpływem leczniczego dotyku? Konieczne jest badanie, w którym pacjenci są losowo przydzielani na leczenie testowe lub porównawcze. Bez tego nie ma pewności czy nie mieliśmy tu po prostu do czynienia z przypadkiem.

Carole Caplin o raku piersi

Twierdzenie: Podziwiana przez Cherie Blair znawczyni stylu życia twierdzi, że kobiety powinny być informowane jak "utrzymywać system limfatyczny w stanie czystym i niezablokowanym" by zapobiegać w ten sposób nowotworom piersi".

Werdykt: Michael Baum, profesor chirurgii na University College w Londynie. - Pomysł Carol ... jest całkowicie bezsensowny. Nie jest on poparty wiedzą z zakresu anatomii lub fizjologii ludzkiego ciała, nie mówiąc już o wiedzy na temat raka piersi.

ElNinio

skąd masz ten artykuł?
w sumie nie od dziś wiadomo że celebryci do inteligentnych ludzi nie należą. W dodatku wiedzą jaką mają siłę rażenia gdy coś powiedzą/palną. Sama broszura wpisuje się w celebrycki świat narracji.